Hoofdstraat 83 Wapen van Rijsenburg

Foto Renk Knol 2000

Het in neoclassicistische stijl opgetrokken restaurant is gebouwd in de jaren 1811-1813 als herberg en was onderdeel van het plan Rijsenburg van de architect Adrianus Tollus in opdracht van Petrus Judocus van Oosthuyse. Het is gelegen op de middenas van het Kerkplein met zicht op de kerk. Evenals de kerk werd dit pand midden op een pad geprojecteerd. Dit pad lag in het verlengde van de Rijsenburgse Steeg en werd enkele meters naar het westen verlegd en is de huidige Diederichsiaan. Naast Het Wapen van Rijsenburg waren in dezelfde stijl als de huisjes op het Kerkplein nog twee kwartronde vleugels gebouwd. In de rechtervleugel was de wagenschuur van de herberg ondergebracht. Beide vleugels zijn inmiddels al verdwenen. De herberg is ook in gebruik geweest als vergaderruimte voor het gemeentebestuur van Rijsenburg. Van Oosthuyse had bij de realisatie van Het Wapen van Rijsenburg al de functie van rechthuis van het gerecht Rijsenburg, waarvan hij heer was, in gedachte. Het Wapen van Rijsenburg heeft vanaf het einde van de negentiende eeuw ook een tijdlang bekend gestaan als Hotel Schols, genoemd naar de familie die het hotel in eigendom had. Omstreeks 1900 is het pand verbouwd, waarschijnlijk naar de plannen van A.J.W. Harzing, een aangetrouwd familielid.

Het pand bestaat uit twee bouwlagen onder een gebroken schilddak. De gepleisterde voorgevel is symmetrisch ingedeeld en negen traveeën breed. Op de begane grond bevindt zich over de volle breedte een uitgebouwde serre met een terras. Op de verdieping zijn hoge schuifvensters aangebracht. Het drie vensters brede middenrisallet wordt bekroond door een tuitgevel waarin drie stel gekoppelde boogvensters zijn geplaatst. Een smeedijzeren ornament draagt de naam Het Wapen van Rijsenburg en een wapenschild. Aan weerszijden hiervan is een dakkapel aangebracht. De door de tuitgevel onderbroken goot is voorzien van een geprofileerde lijst. Onderlangs is een gepleisterde kroonlijst aangebracht. Aan de achterzijde zijn twee vleugels aangebouwd voorzien van een zadeldak, die haaks op het hoofdvolume staan. Beide vleugels zijn door een lage tussenbouw onder een plat dak met elkaar verbonden.
Lit: Craandijk, 1883, p. 211; Steenwijk, 1992, p. 91.
besluit: 00000000   categorie R   dbr 146
bron: Monumenten Inventarisatie Provincie Utrecht, 1996; Driebergen-Rijsenburg, Geschiedenis en Architectuur