Gooijerdijk 18b-20 De Hondspol
Foto Renk Knol 2000
De naam Hondspol voor een hofstede op deze plek komt al in de zeventiende eeuw voor en is waarschijnlijk afgeleid van de oude landmaat ‘hond’ (honderd vierkante roeden) en het begrip ‘pol’, hetgeen de aanduiding is van een stuk grond dat hoger ligt dan zijn omgeving. De oude hofstede Hondspol stond ongeveer op de plek waar nu de boerderij nummer 20 is gesitueerd. De evenwijdig aan de Gooijerdijk gelegen boerderij, nummer 18b, heet ook De Hondspol, getuige een gedenksteen met de tekst: ‘De Hondspol naamsteen is gelegd den 13 september 1939 door Klaas Daniels Rijkens, geb. 21 maart 1929 te Malang Java’. Blijkbaar is deze boerderij uit 1939 gebouwd als een uitbreiding van de oude boerderij De Hondspol.
Het oude gedeelte bestaat uit een dwarshuisboerderij, waarvan de achterzijde naar de Gooijerdijk is gericht. De voorgevel die in de richting van de weilanden is gelegen, heeft drie vensters, een breed middenvenster met ruitvormige roedenverdeling, geflankeerd door een schuifvenster en een draaivenster voorzien van bovenlichten met ruitvormige roedenverdeling, alle bekroond door wenkbrauwen in gele baksteen. Het dwarshuis is waarschijnlijk halverwege de negentiende eeuw gebouwd tegen het achterhuis dat uit 1827 dateert. De achtergevel met vlechtingen wordt gekenmerkt door een getoogde baander waarvan de originele deuren zijn vervangen door glasdeuren. Op de sluitsteen boven de baander is het jaartal 1827 aangegeven. Aan weerszijden van de baander is een klein rond venster en een getoogde deur aangebracht. In de top is een getoogd zolderlicht aanwezig, dat waarschijnlijk in de plaats is gekomen van twee zolderluiken. Opvallend is het kleine venstertje links dat waarschijnlijk een afgetimmerde ruimte boven de stal van daglicht voorzag. Tegen de zijgevel van het achterhuis staat een rietgedekte aanbouw met verbindingsgang. Deze is recentelijk in historiserende stijl gebouwd. Aan de andere kant van de boerderij staat het voormalige bakhuis met een afgewolfd pannen zadeldak en een gedeeltelijk betimmerde voorgevel.
De moderne boerderij uit 1939 omvat een woonhuis met een tegen de rechterzijgevel aangebouwde grote koeienstal. De topgevels zijn voorzien van een gepotdekselde houten betimmering. Aan de voorzijde is bij het woonhuis een brede dakkapel met lessenaarsdak aangebracht. De grote hooizolder boven de koeienstal is voorzien van twee in het dak uitgebouwde hoolluiken met lessenaarsdak. De getoogde stalvensters zijn van gietijzer.
Bij het complex De Hondspol behoort ook een schaapskooi, waarschijnlijk uit de tweede helft van de negentiende eeuw, gelegen op de hoek van de Gooijerdijk en de Broekweg. Het is een rechthoekig bakstenen gebouw met af gewolf d zadeldak gedekt met rode Oudhollandse pannen. In de voorgevel is een dubbele deur en een hooiluik aangebracht en langs de dakrand zijn vlechtingen gemetseld. De zijgevels zijn voorzien van getoogde stalvensters, de achtergevel is sterk gewijzigd.
besluit: 08031994 categorie 2/1 dbr 103A-103B
bron: Monumenten Inventarisatie Provincie Utrecht, 1996; Driebergen-Rijsenburg, Geschiedenis en Architectuur