Hoofdstraat 156 Prins van Oranje

Foto Renk Knol 1998

De geschiedenis van de herberg De Prins van Oranje vangt aan omstreeks 1713, toen kleermaker Jochem Willemsz. van Dijk zijn nering uitbreidde met het exploiteren van een uitspanning aan de Hoofdstraat. De vroegere herberg was aanvankelijk een ongepleisterd rechthoekig gebouw van twee bouwlagen onder een rieten schilddak. In de voorgevel waren kruiskozijnen aangebracht en aan de gevel hing een uithangbord met de naam ‘De Prins van Vrieslandt’. Nadat Karel Hendrik Friso van Oranje-Nassau, prins van Friesland, in 1748 als Willem IV algemeen erfstadhouder werd, heeft de herberg de naam De Prins van Oranje gekregen. Deze naam staat nog vermeld in de tegelvloer bij de ingang van het huidige gebouw. Naast de oude herberg stond evenwijdig aan de weg een houten wagenschuur die een stuk over de rooilijn was gebouwd. Hierdoor kon men vanaf de weg met een koets via grote openingen in beide zijgevels makkelijk de schuur in en uit rijden. De herberg werd in de negentiende eeuw gemoderniseerd, waarschijnlijk met behoud van oude muurdelen van het oorspronkelijke gebouw. Het geheel werd toen met een pleisterlaag bedekt en werd voortaan als hotel De Prins van Oranje aangeprezen. Omstreeks 1880 is een extra verdieping aangebracht en kort na de eeuwwisseling werd een grote éénlaags veranda aan de voorzijde geplaatst. Tot de jaren twintig is De Prins van Oranje als hotel in gebruik geweest. Inmiddels was de veranda met een extra verdieping uitgebreid. Daarna is er de bekende Driebergse boekhandel W. Kraal en Zonen gevestigd, die daar zo’n 65 jaar in gevestigd zou blijven. In 1988 heeft restauratie van het pand plaatsgevonden. Het omvat thans vier appartementen op de verdiepingen en diverse winkels op de begane grond.
In het rechthoekige pand van zes traveeën breed en drie traveeën diep zijn rondom schuifvensters of balkondeuren aangebracht, voor het merendeel vernieuwd. Op de tweede verdieping zijn zij door middel van een doorlopende band gekoppeld. Tegen de voorgevel staat een veranda van twee bouwlagen die met glas is dichtgezet en zodoende in etalageruimten en serres is veranderd. In het midden bevindt zich de ingang. Tegen de rechterzijgevel staat een moderne uitbouw met daarboven een balkon.
Lit: Neve, 1969, p. 42-43; Steenwijk, 1992, p. 46.
besluit: 00000000   categorie 2   dbr 170
bron: Monumenten Inventarisatie Provincie Utrecht, 1996; Driebergen-Rijsenburg, Geschiedenis en Architectuur

Vrijstaand, op een hoek gelegen voormalig hotel, gebouwd in 19e eeuw (de eerste aanleg dateert van circa 1715) en recentelijk in 1989/1990 verbouwd tot winkel met bovenwoningen.

Het pand is symmetrisch van opzet en heeft drie bouwlagen onder een plat dak. Aan de voorzijde, ter breedte van de hele voorgevel, op de begane grond alsook op verdieping, een in hout uitgevoerde veranda. Ter plaatse van de 2e verdieping een balkon, de veranda’s en het balkon zijn voorzien van houten balustrades, de veranda’s zijn dicht gezet met beglazing.

De gevels zijn uitgevoerd in pleisterwerk en voorzien van een hardsteen plint. Aan de bovenzijde worden de gevels afgesloten met een in hout uitgevoerde kroonlijst, op de tweede verdieping een waterslaglijst in stucwerk. Centraal in de voorgevel op de begane grond een portiek met een deur, aan weerszijden van het portiek een drietal forse etalagevensters. De vloer van het portiek is uitgevoerd in granitowerk, waarin in mozaïek is opgenomen.


Waardering
Vrijstaand, op een hoek gelegen winkelpand met bovenwoning, gebouwd in de invloedssfeer van het eclecticisme, van architectuurhistorisch belang vanwege de gave hoofdvorm en deels gave detaillering uit de bouwperiode, alsook van stedenbouwkundig belang vanwege de markante situering op een hoek en als beeldbepalend onderdeel van de bebouwings- en ontwikkelingskarakteristiek van de Hoofdstraat, welke zich kenmerkt in een ruime parcellering van grote bouwvolumes, voornamelijk uit de bouwperiode van de late 19e en vroege 20e eeuw.
Bron: Gemeente Utrechtse Heuvelrug